Dag 19 - 20 - Santiago tot thuis.

Terugreis: de lange weg naar huis.

De terugreis naar België belooft een lange dag te worden. Twee vluchten staan ons te wachten: eerst een marathonvlucht van 12 uur naar Madrid, gevolgd door een korte hop naar Brussel van nog eens 2 uur. Reken daar het tijdsverschil van 4 uur bij op, en je komt uit op een reistijd van 18 uur – en dan zijn we nog niet thuis.

Van het hotel naar de luchthaven van Santiago

Om de drukte van Santiago voor te zijn, vertrekken we ruim op tijd. Om 09.45 uur stapt onze shuttlebus voor het hotel op, en tot onze opluchting rijden we zonder noemenswaardige vertraging door het chaotische verkeer. Binnen een half uur – rond 10.15 uur – staan we al bij de vertrekhal. Een soepele start, maar de echte uitdaging moet nog komen: die eindeloze vlucht naar Europa...

Aan de luchthaven van Santiago de Chile, aangekomen met de bus vanaf het hotel.

Vlucht Santiago – Madrid: De Iberia-uitdaging

Online inchecken bij Iberia blijkt opnieuw een kleine obstacle course – simpel en logisch is hun sterke punt niet. Na wat gezucht, getwijfel en geduld slaagt reisleider Miel er toch in om onze zetels te regelen, mét een kleine overwinning: we zitten als koppels naast elkaar!

Ons vliegtuig is een viermotorige Airbus A340-600, met een ruime 2-4-2-opstelling. Geen gedrang  want er is plaats genoeg. Nu nog hopen dat de vlucht zelf wat soepeler verloopt dan het incheckproces…

Eenvoudige maaltijd in een vliegtuig.

Luxe in de lucht (en vier uur cadeau)

Wat een geluk: vier stoelen voor ons tweeën! Zo’n extra ruimte maakt die 12 uur in de lucht net iets draaglijker – al blijft het natuurlijk een economyvlucht. We stijgen op om 13.45 uur uit Santiago en landen de volgende ochtend om 05.45 uur in Madrid. Dankzij het tijdsverschil zijn we in één klap vier uur ‘rijker’ – een vreemd gevoel, maar we nemen ze graag mee!
Het eten? Basic, maar het vult. Een blik op de business class doet wel watertanden: daar gaat het er aanzienlijk luxueuzer aan toe (maar helaas ook met een stevig prijskaartje).

Madrid → Brussel: een volgepropte A320

Drie uur overstaptijd, (drie uren) in Madrid, net genoeg om wat te slenteren en een koffie te pakken. De volgende vlucht, Iberia naar Brussel, zit propvol – geen lege stoel te bespeuren in de A320. We stijgen op om 09.45 uur en landen om 11.30 uur. Tot onze verbazing staat onze bagage al klaar op de band tegen de tijd dat wij aankomen. Soms loopt het gewoon mee!

De laatste loodjes: Brussel → thuis

Geen file op de E19, geen vertraging op de Antwerpse ring – het lot lijkt ons gunstig gezind. Onze auto staat nog braaf op de parking, en rond 13.00 uur zetten we eindelijk de voet binnen in ons eigen huis. Na zo’n lange reis voelt dat eerste kopje koffie in je eigen keuken als een thuiskomst op z’n allermooist.. 

Dag 18 - Paaseiland - Santiago.

Laatste ochtend op Paaseiland: afscheid met een stralende zon

Alles wat mooi is, moet eens eindigen – zelfs ons magische verblijf op Rapa Nui. Maar we maken er nog een onvergetelijke ochtend van, want de zon schijnt volop en het eiland geeft ons een perfect afscheidscadeau.

Bezoek aan het Antropologisch Museum

Na ons ontbijt om 08.00 uur vertrekken we om 09.00 uur met de gids. Het museum ligt op slechts een kwartiertje rijden, maar opent pas om 09.30 uur. Geen stress – we gebruiken de wachttijd om nog even te genieten van de serene sfeer.

Terug naar Tahai: een tweede kans voor de perfecte foto

Vlakbij het museum ligt Tahai, een archeologische site die we al eerder bezochten. Tijdens ons eerste bezoek was de zonsondergang wat tegenvallend, maar vandaag krijgen we een tweede kans. 

Tahai site met 3 platformen. Deze Moai kijken naar het inland.

De lucht kleurt goud, de moai staan statig in het ochtendlicht, en deze keer pakt de foto wél posterwaardig uit. Alsof het eiland zegt: "Tot ziens, maar vergeet me niet."

Bij de Tahai site.

Tahai site met de moai kijkend naar het inland.

Museum Sebastian Englert.

We kunnen de ganse evolutie, geschiedenis en een interessante collectie unieke kunstvoorwerpen bekijken. Het is dan het definitieve einde van het officiële programma. 

In het Sebastian Englert museum.

Nog bij een Moai voor het museum.

We rijden nog even langs het enige postkantoor van het eiland. We krijgen er nog de unieke stempel van het Paaseiland in onze paspoorten. We kunnen nog tot 12.00 uur op de kamer om ons klaarmaken voor de vlucht naar het vasteland, Santiago de Chili.

Post office in Hanga Roa - stadje op het Isla de Pascua

Stempel van Rapa Nui, Paaseiland, in ons Paspoort/Reispas

Lokale gids schenkt ons nog een talisman om rond de hals te hangen, een mini Moai.

Terugvlucht naar Santiago: tijdspringen met de Dreamliner

De klok tikt net iets sneller dan verwacht – onze vlucht vertrekt een kwartier vroeger dan gepland. Geen probleem, we zijn klaar voor de 4 uur en 25 minuten durende trip terug naar de beschaving.

Het toestel, een moderne Boeing 787-9 Dreamliner, komt net aan uit Papeete (Tahiti) – een mooi staaltje van luchtvaartlogistiek. Om 15.00 uur stijgen we op vanaf Paaseiland, en na een comfortabele vlucht (dankzij de lageluchtdrukcabine van de Dreamliner) landen we om 21.30 uur in Santiago.

Tijdensprong: We zetten onze horloges twee uur vooruit en stappen een dinsdagavond in volle rust. Het verkeer is licht, en binnen 20 minuten brengt de shuttlebus ons naar het hotel. Om 22.40 uur zakken we voldaan neer in een écht bed – klaar voor de volgende etappe van onze reis.

"Na dagen tussen de moai zijn we weer terug in de 21e eeuw"

Luchthaven(tje) op het Paaseiland.

Dreamliner B789 voor de vlucht naar Santiago.

Hotel.

In Santiago logeren we terug in het hotel waar we voorheen reeds 3+1 nachten verbleven hebben: Hotel Torremayor. Drie nachten bij onze aankomst in het begin, en een nacht na het bezoek aan Patagonië.

Dag 17 - Rano Kao - Orongo - Ahu Akivi - Puna Pau

Programa voor deze maandag en de 3de dag op het Paaseiland.
Op het programma van vandaag staat de zuid-westelijke kant van het eiland op het programma. We starten met de lokale gids om 09.00 uur.
Op het programma:

• Ahu Vinapu
• Rano Kao vulkaan
• Orongo ceremoniële site
• Ahu Huri (extra want niet voorzien), moai met 4 handen.
• Puna Pau krater. De hoeden werden hier gemaakt
• Hanga Roa
• Ana Te Pahu grot

Ahu Vinapu.
Na het ontbijt, vertrek voor een bezoek aan Ahu Vinupu in het zuiden van het eiland. Deze site ligt ten oosten van de landingsbaan. Een steunmuur aan de oceaanzijde met fijn gepolijste nauwkeurig geplaatste basaltblokken. Er was een veronderstelling dat dit lijkt op de bouwstijl van de Inca's, alhoewel er geen bewijs van is. Deze bouwstijl is nergens anders op Paaseiland gevonden. De grootste steen in de 2,80 m hoge muur weegt ongeveer 7 ton.

Fijn gepolijste nauwkeurig geplaatste basaltblokken, zoals de Inca's.

Rano Kao vulkaan.
De 324 m hoge imposante vulkaan Rano Kau fungeerde ooit als tribune voor de jaarlijkse wedstrijd 'tangata manu', die erom ging als eerste een ei van de bonte stern naar boven te brengen. Vanaf de top kun je het hele eiland overzien en een blik werpen op het 170 m diep gelegen kratermeer.

Rano Kao wetlands in de vulkaankrater.

Orongo.
Naast de krater ligt de oude ceremoniële site van Orongo waar vele petrogliefen terug te vinden zijn, die voornamelijk betrekking hebben op de verhalen over de Vogelman. Men kan vanop de kraterrand de eilandjes Motu Iti, Moto Nui en Moto Kao Kao zien die een belangrijke rol spelen in de legende van de Vogelman. Het dorp op het ceremoniële terrein bestaat uit 53 kleine, ovale natuurstenen huizen met lage ingangen, die tijdens de tangata manu-ceremonies de deelnemers tot onderkomen dienden.

De eilandjes Motu Iti, Moto Nui en Moto Kao Kao

Het ei maakt de hoofdman – de fascinerende cultus van de Vogelman

Op Paaseiland draait niet alles om mysterieuze beelden en vulkanische landschappen. Rond het midden van de 15e eeuw ontstond er een intrigerende traditie die minstens zo mythisch aanvoelt: de cultus van de Vogelman, een ritueel dat moed, kracht en geloof samenbracht op een adembenemend toneel.

Ieder jaar werd één man op het eiland uitgeroepen tot Vogelman – een heilige figuur, half mens, half vogel. Maar die titel kreeg je niet zomaar. Eerst moest je een levensgevaarlijk ritueel overleven. De uitdaging? Als eerste een ei bemachtigen van de bonte stern, een zeevogel die broedt op de afgelegen rotseilandjes Motu Nui, Motu Iti en Motu Kaokao voor de kust van Paaseiland.

De wedstrijd begon bovenop de imposante kraterrand van de vulkaan Rano Kau, bij het ceremoniële dorp Orongo – een plek die meer dan 300 meter boven de oceaan uitsteekt. Vanaf daar daalden jonge atleten, de hopu manu, langs steile kliffen af en waagden zich in het woelige water. Ze zwommen naar de rotseilandjes, op zoek naar dat ene, kostbare ei. Met het breekbare symbool van hun overwinning keerden ze terug – wie als eerste het ei ongeschonden naar boven bracht, bezorgde zijn clan de macht.

De nieuwe Vogelman regeerde vervolgens een jaar lang over het eiland, als spiritueel en politiek leider. De eer was groot, het gevaar nog groter.

Deze fascinerende traditie vormt het hart van de film Rapa Nui, waarin het spektakel en de spanning van het Vogelman-ritueel indrukwekkend tot leven worden gebracht.

Haventje (?) van het (hoofd)stadje.

Ahu Huri
Na de middaglunch een extra, dewelke niet op ons programma voorzien was. Er staat een Moai met vier handen en kijkend omhoog naar het oosten om de zonsopgang te bekijken.

Ahu Huri, een unieke moai, want er zijn 4 handen (moeilijk zichtbaar of foto).

Detail van de moai met 4 handen.

Puna Pau. 

Deze site in een smalle krater werd gebruikt om de pukao of 'hoeden' die sommige Moaisbeelden op hun hoofd hebben uit te houwen.

Aan de site van Puna Pau.

Hanga Roa.

Er zijn zo veel sites met archeologisch materiaal dat het op de duur niet meer te onthouden blijft. Hanga Roa is zo een site waarvan ik me niet meer kan van herinneren wat er over gezegd werd.

Avontuur in de Ana Te Pahu-grot: expeditie door vulkanische tunnels

Onze lokale gids heeft nog een verrassing voor ons: een korte verkenning van de legendarische Ana Te Pahu-grot. Normaal gesproken een uitputtende 7 km lange expeditie, maar wij kiezen voor een compacte versie van zo'n 200 meter – net genoeg om de mysterieuze sfeer te proeven.

Het wordt een kort kruipavontuur: we bukken, manoeuvreren en stoten bijna hier en daar ons hoofd tegen een onverwachts uitstekend rotsdeel. Maar na wat gespartel tussen de vulkanische gangen komen we uiteindelijk helemaal intact weer in het daglicht uit. Een mini-expeditie met maxi-herinneringen!

Aan de ingang voor de grot van Ana Te Pahu.

Klaar voor een wandeling door de gevreesde grot.

Nu nog naar boven geraken uit dat donkere hol.

Heelhuids boven geraakt.

Afsluiten van de dag.

Rond, of iets voor 17 uur is deze derde dag op het Paaseiland afgesloten. Er wacht ons nog een afscheidsdrink aangeboden door HOBO en nog een laatste avondmaal met de reisleider, of is het lijder, Miel en zijn 12 brave apostelen.

Dag 16 - Naar de zuidelijke locaties op Paaseiland.

Programma op een zondag.
Bij het opstaan beloofde het een schitterende dag te worden. De Pacific Oceaan lag er diepblauw bij, de lucht met enkele kleine wolkjes en met een goed gevuld programma. Uur van vertrek van onze dagtour: 09.00 uur.

• Hanga Te'e - Vai Hu
• Akahanga
• Rano Raraku
• Ahu Tongariki
• Playa Anakena

Tempel Vai Hu.
Als eerst punt op ons programma bezoeken we de sites rond Hanga Te'e. We rijden langs de zuidkust  naar de ruïnes van de tempel Vai Hu.

Woningen in de vorm van een omgekeerde boot.

Voorover gevallen beelden.

Verschillende kleine ahuruïnes met voorover gevallen beelden volgen elkaar op korte afstanden.  Vroeger bevonden zich op deze baai grote ceremoniële platforms.

Map van Paseiland; Enkele omcirkelde sites die bezocht werden.

Site van Akahanga.

De ahu zelf bestaat uit zes boven elkaar gebouwde constructies. Er stonden hier minstens 22 moai, maar deze zijn ofwel omgegooid of als bouwmateriaal in de muren verwerkt. Mogelijk stonden hier ooit 17 beelden naast elkaar. Men ziet ook een enkele moai zijdelings over een stenen platform liggen. Deze moai vertoont geen van de typische oogholtes zodat men aanneemt dat hij bij het oprichten opzij is gegleden en men hem gewoon heeft laten liggen tijdens het transport.

Hugo, de lokale gids, geeft hier een verklaring.

Rano Raraku vulkaankrater.
Op deze vulkaan heeft men van de spectaculairste steengroeves ter wereld. De Moaisbeelden werden er uit de rotsen gehouwen. Men herkent de 70 moaishoofden aan de voet van de berg. De hellingen van dit UNESCO-werelderfgoed zijn bezaaid met beelden in allerlei vormen en formaten. De steile hellingen zijn bezaaid met 400 beelden, die tot 250 ton zwaar en meer dan 20 m lang zijn. Hoger gelegen liggen de moai die nog niet af zijn. Aan de voet van de berg staan voltooide kolossen in diepe kuilen, klaar voor verder transport.

Beeld op de vulkaanhelling.

Rano = vulkaan,  raraku = carved

Beelden liggen op verschillende plaatsen op de vulkaanhelling.

Rano Raraku, de beroemde vulkaankrater waar de meeste moai zijn uitgehouwen, ligt in het oostelijke binnenland van Paaseiland, vlak bij de kust maar iets landinwaarts.

Meer specifiek:

• Hij bevindt zich net ten westen van Ahu Tongariki, waarmee hij geografisch en historisch nauw verbonden is.

• De krater maakt deel uit van het Rapa Nui National Park en is een van de meest bezochte archeologische sites op het eiland.

• De krater zelf bevat een klein zoetwatermeer en de flanken zijn bezaaid met tientallen (soms half-afgewerkte of half begraven) moai.

Rano Raraku wordt vaak het “beeldhouwatelier” van Paaseiland genoemd, omdat hier de moai uit de zachte vulkanische tufsteen werden uitgehouwen voordat ze over het eiland werden vervoerd naar de diverse ahu’s.

Op de vulkaankrater met de vele beelden.

Beeld dat onder het zand van de vulkaankrater ligt.

Ahu Tongariki
Een ander hoogtepunt vormt onbetwistbaar de Ahu Tongariki. Het is het grootste platform met 15 indrukwekkende Moaïs. Het is het meest imposante bouwwerk van heel Polynesië: 23.000 m3 lavastenen zijn opgestapeld tot een wigvormig platform.

Ahu Tongariki, met 15 moai beelden.

Ahu Tongariki, platform met 15 moai beelden.

Ahu Tongariki: 

• Ahu = ceremonieel platform
• Tonga = zuid, of soms oorsprong
• Riki = hoofdman of chief of koning.
• Een interpretatie zou kunnen zijn: "Zuidelijke leider" of "Hoofdman uit het zuiden"

Ahu Tongariki, platform met 15 moai beelden.

Pas als je er voor staat, dringt het tot je door hoe enorm en unieke deze beelden wel niet zijn.

Poseren bij de Ahu Tongariki.

15 kolossale, tonnen zware beelden van tufsteen tronen op het vlakke fundament. Op 21 mei 1960 bereikte een enorme tsunami het Paaseiland. Beelden, waarbij een imposante 88 ton, vlogen letterlijk door de lucht.

Ahu Tongariki kijken naar het binnenland, niet naar de oceaan.

Het puin lag verspreid over een oppervlakte van meer dan 100.000 m2. Het platform werd tot in detail hersteld en straalt weer zijn originele charme uit. De ahu zijn niets anders dan dodencultusplaatsen van een Polynesische cultuur. De bouwgeschiedenis strekt zich uit over een tijd van ruim 1000 jaar. De grootste moai is 8,9 m hoog en weegt 95 ton en werd over 8 km verplaatst. Het beeld aan de westzijde van het platform met de pukado weegt 60 ton.

De 15 moai van Ahu Tongariki op Paaseiland kijken naar het binnenland, niet naar de oceaan.

Waarom kijken ze naar het binnenland?

• De moai werden opgericht ter ere van voorouders of belangrijke stamhoofden, en ze moesten symbolisch waken over hun gemeenschap.

• Door naar het binnenland te kijken, kijken ze richting de dorpen en leefgebieden van hun clan — alsof ze bescherming en spirituele kracht bieden.

• Dit is een algemeen kenmerk van bijna alle moai op Paaseiland.

Uitzondering:

• Een van de weinige uitzonderingen is Ahu Akivi, waar de beelden wél naar de oceaan kijken, wat waarschijnlijk een rituele of astronomische reden heeft.

Dus: hoewel Ahu Tongariki vlak aan de kust ligt, zijn de 15 moai allemaal naar het binnenland gericht — met hun rug naar de oceaan.

Playa Anakena.

Verder in westelijke richting ligt het witte strand van Anakena waar 1500 jaar geleden de eerste kolonisten zijn geland. In 1960 zijn hier kokospalmen aangeplant, wat de baai tot een ideale plaats maakt voor een bad in de oceaan. Tot 16.50 uur genieten we van het prachtige strand onder de palmbomen.

Playa Anakena.

Bezochte sites vandaag.

Film over Rapa Nui!

Een film over Rapa Nui – eindelijk gevonden!

Tijdens de voorbereiding op deze reis naar Paaseiland stootte ik op een weinig bekende film uit 1994: Rapa Nui, mee geproduceerd door Kevin Costner. Het verhaal is gebaseerd op oude legendes van het eiland, met de intrigerende vogelmancultus als centraal thema. De film kaart ook een belangrijk historisch gegeven aan: de ontbossing van het eiland, die uiteindelijk leidde tot het instorten van de oorspronkelijke samenleving.

Volgens sommige bronnen draait het verhaal ook rond een verboden liefde tussen een krijger van de ‘langoren’ en een meisje van de ‘kortoren’, twee rivaliserende groepen die in de overlevering van het eiland een belangrijke rol spelen. De film is dus niet alleen visueel indrukwekkend, maar ook een boeiende inkijk in de mythologie en geschiedenis van Rapa Nui.

Maar dan, een vondst...

Maar makkelijk te vinden is deze film niet...
Hij werd nooit echt via het commerciële circuit verspreid. Op Netflix? Niet te vinden. Bij Amazon? De IMDb-vermelding bestaat, maar een DVD of stream? Vergeet het maar. Ook via Google Play kwam ik niet verder.

Tot iemand mij te hulp schoot...

Enkele jaren geleden, in april 2022, tijdens een reis naar Jordanië, vertelde ik een medereiziger over mijn zoektocht naar deze mysterieuze film. En jawel – Johan Neirinck uit Koksijde wist hem op te sporen en bezorgde mij een exemplaar. Dankzij Johan heb ik Rapa Nui uiteindelijk toch kunnen bekijken. Een dikke merci voor zijn speurwerk!

Voor wie naar Paaseiland reist of zich in de cultuur van het eiland wil verdiepen, is deze film – hoe moeilijk ook te vinden – zeker een aanrader.

Indien interesse kan ik die wel doorsturen.

Verhaal van de film Rapa Nui

Verhaal van de film Rapa Nui (1994)

🎬 Filmtip: Rapa Nui (1994)
Ben je nieuwsgierig naar hoe het Vogelman-ritueel er in actie uitziet? De film Rapa Nui (1994) brengt deze fascinerende traditie op indrukwekkende wijze tot leven, tegen het decor van het mysterieuze Paaseiland.

De film speelt zich af op Paaseiland (Rapa Nui) in de periode vlak voor de Europese ontdekking van het eiland, en is gebaseerd op legenden en culturele overleveringen, met name rond de vogelmancultus en de spanningen tussen twee bevolkingsgroepen: de ‘Langoren’ (de heersende elite) en de ‘Kortoren’ (de arbeidersklasse).

Fragment uit de film.

Centrale figuren in het verhaal zijn Noro (gespeeld door Jason Scott Lee), een jonge man van de Langoren, en Ramana, een meisje van de Kortoren. De twee worden verliefd, maar hun relatie is verboden vanwege het standsverschil tussen hen.

Tegelijkertijd worden de inwoners van het eiland geconfronteerd met een toenemende uitputting van hun natuurlijke hulpbronnen. De obsessie van de Langoren om steeds grotere moai-beelden (de beroemde stenen beelden) te bouwen, leidt tot massale houtkap en ontbossing. Dit veroorzaakt spanningen, voedseltekorten en maatschappelijke onrust.

Fragment ui de film 'Rapa Niu'.

Om zijn liefde met Ramana te bezegelen, moet Noro deelnemen aan de jaarlijkse wedstrijd van de vogelman-cultus: een gevaarlijke competitie waarbij jonge mannen van de stam een ei van de sooty tern (sternvogel) moeten bemachtigen op een eilandje net buiten de kust, en het veilig terugbrengen naar de hoofdvulkaan, Orongo. De winnaar wordt tot ‘vogelman’ gekroond en krijgt een jaar lang status en macht.

Fragment uit de film/

De film bouwt op naar deze wedstrijd, maar toont ook hoe de verstoorde ecologische balans en sociale ongelijkheid leiden tot het verval van de oorspronkelijke beschaving van het eiland. De catastrofale gevolgen van de ontbossing en de interne conflicten tekenen zich steeds scherper af.

---

Hoewel Rapa Nui historische vrijheden neemt en soms kritiek kreeg voor simplificatie of stereotypering, blijft het een visueel indrukwekkende en thematisch relevante film. De thema’s van ecologische ondergang, sociale ongelijkheid en liefde over klassen heen geven het verhaal een universele betekenis — zeker interessant voor wie Paaseiland bezoekt of zich verdiept in de geschiedenis van het eiland.

🎬 Filmtip: Rapa Nui
Wil je het spannende Vogelman-verhaal ook eens in actie zien? De film Rapa Nui (1994) laat op spectaculaire wijze zien hoe het er aan toeging op Paaseiland, compleet met stoere klimmen, ruige zee en een strijd om een ei. Nieuwsgierig? Laat het me weten – ik kan de film op aanvraag bezorgen.